Aktualizowane: 17 czerwca, 2025 Aktualizował Redakcja ZycieBezOgraniczen
Masz problem z odpaleniem diesla w mroźny poranek? Przyczyną może być niesprawny układ podgrzewania powietrza. W wielu silnikach wysokoprężnych, zwłaszcza w pojazdach ciężarowych, maszynach rolniczych i starszych autach dostawczych, kluczową rolę w tym procesie odgrywa świeca płomieniowa. Czym jest to urządzenie i jak działa?
W tym artykule mechanik krok po kroku wyjaśni Ci zasadę działania świecy płomieniowej. Dowiesz się, czym różni się ona od klasycznej świecy żarowej, jakie są objawy jej awarii i dlaczego jest tak skuteczna w ułatwianiu zimnego rozruchu silników Diesla o dużej pojemności.
W Pigułce: Najważniejsze Informacje
- Czym jest świeca płomieniowa? To rodzaj podgrzewacza, który działa jak miniaturowy palnik. Jest montowana w kolektorze dolotowym i jej zadaniem jest podgrzanie powietrza zasysanego do cylindrów, co ułatwia zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej.
- Jak działa? Po przekręceniu kluczyka, grzałka wewnątrz świecy rozgrzewa się do czerwoności. Następnie specjalny zawór podaje do niej niewielką dawkę paliwa, które zapala się od grzałki. Płomień intensywnie podgrzewa powietrze wpadające do silnika.
- Gdzie jest stosowana? Głównie w silnikach Diesla o dużej pojemności, takich jak w ciągnikach (np. Ursus C-330, C-360), ciężarówkach, autobusach i maszynach budowlanych.
- Główne objawy awarii: Problemy z uruchomieniem silnika w niskich temperaturach, nierówna praca silnika tuż po odpaleniu oraz gęsty, biały lub szary dym z rury wydechowej.
Czym świeca płomieniowa różni się od świecy żarowej?
Choć oba urządzenia mają ten sam cel – ułatwić rozruch zimnego silnika Diesla – ich zasada działania jest zupełnie inna.
- Świeca żarowa: Jest montowana bezpośrednio w głowicy silnika, a jej końcówka znajduje się w komorze spalania. Działa jak grzałka, która podgrzewa lokalnie powietrze i ścianki komory, ułatwiając zapłon wtryskiwanego paliwa. W każdym cylindrze znajduje się jedna świeca żarowa.
- Świeca płomieniowa: Jest tylko jedna i montuje się ją w kolektorze dolotowym. Nie podgrzewa ona bezpośrednio komory spalania, lecz całą masę powietrza, która jest zasysana do wszystkich cylindrów. Działa znacznie intensywniej, generując otwarty płomień.
Dlatego świece płomieniowe są idealnym rozwiązaniem dla dużych silników, gdzie podgrzanie ogromnej masy zimnego powietrza jest kluczowe dla sprawnego rozruchu.
Jak działa świeca płomieniowa? Proces krok po kroku
Działanie świecy płomieniowej można porównać do małego palnika olejowego. Cały proces, od przekręcenia kluczyka do powstania płomienia, trwa zaledwie kilka-kilkanaście sekund.
- Aktywacja systemu: Kierowca przekręca kluczyk w stacyjce do pozycji „grzania”. Na desce rozdzielczej zapala się kontrolka świec.
- Rozgrzewanie grzałki: Prąd z akumulatora płynie do elementu grzejnego (spirali) wewnątrz świecy, która w ciągu kilku sekund rozgrzewa się do temperatury około 1000°C.
- Otwarcie zaworu paliwa: W tym samym czasie otwiera się elektrozawór, który doprowadza do świecy niewielką, precyzyjnie odmierzoną dawkę paliwa (ropy) ze specjalnego przewodu.
- Zapłon i powstanie płomienia: Paliwo, trafiając na rozżarzoną spiralę, natychmiast się zapala. Wewnątrz świecy powstaje stabilny płomień, który „wystrzeliwuje” do kolektora dolotowego.
- Podgrzewanie powietrza: Płomień intensywnie podgrzewa powietrze zasysane przez silnik podczas jego uruchamiania.
- Uruchomienie silnika: Ciepłe powietrze trafia do cylindrów. W tak przygotowanych warunkach sprężona mieszanka paliwowo-powietrzna zapala się znacznie łatwiej, a silnik startuje płynnie i bez problemów.
Po uruchomieniu silnika system automatycznie odcina dopływ prądu i paliwa do świecy.
Ekspert Radzi: Mechanik maszyn rolniczych
„W starych ciągnikach, jak Ursus C-360 czy Zetor, sprawna świeca płomieniowa to podstawa, by odpalić zimą. Najczęstszą przyczyną awarii nie jest sama świeca, a zapchany przewód paliwowy, który ją zasila, lub uszkodzony elektrozawór. Zanim wymienisz świecę, zawsze sprawdź, czy dochodzi do niej paliwo. Czasem wystarczy przedmuchać przewód sprężonym powietrzem. Pamiętaj też, że 'grzanie na krótko’, czyli podłączanie świecy bezpośrednio do akumulatora, jest niebezpieczne i może ją spalić.”
Jakie są najczęstsze objawy uszkodzonej świecy płomieniowej?
Awaria świecy płomieniowej daje bardzo charakterystyczne objawy, zwłaszcza gdy temperatura spada poniżej zera.
- Duże problemy z uruchomieniem zimnego silnika: Rozrusznik kręci, ale silnik „nie łapie” lub odpala z wielkim trudem po długim kręceniu.
- Nierówna praca i „telepanie” silnikiem tuż po starcie: Silnik przez pierwsze kilkadziesiąt sekund pracuje niestabilnie, dławi się i szarpie.
- Gęsty, biały lub szary dym z rury wydechowej: To niespalone paliwo. Zimne powietrze nie pozwala na pełny zapłon mieszanki, a jej resztki są wyrzucane do układu wydechowego.
- Kontrolka świec nie gaśnie lub miga: W nowszych systemach może to sygnalizować awarię w obwodzie podgrzewania.
Jak sprawdzić, czy świeca płomieniowa działa?
Diagnostyka nie jest skomplikowana. Można ją przeprowadzić na kilka sposobów.
- Test kontrolki: Najprostsza metoda. Jeśli po przekręceniu kluczyka kontrolka świec zapala się i po kilku-kilkunastu sekundach gaśnie, oznacza to, że obwód elektryczny jest prawdopodobnie sprawny.
- Pomiar oporności: Za pomocą multimetru można zmierzyć oporność świecy. Prawidłowa wartość powinna być bardzo niska (poniżej 1 oma). Nieskończona oporność oznacza przepalenie grzałki.
- Sprawdzenie „na iskrę” (metoda dla zaawansowanych): Po wykręceniu świecy można podłączyć jej korpus do masy (np. bloku silnika), a do styku elektrycznego podać na chwilę napięcie z akumulatora. Sprawna świeca powinna w ciągu kilku sekund rozgrzać się do czerwoności. Uwaga: należy zachować szczególną ostrożność!
- Kontrola dopływu paliwa: Sprawdź, czy przewód paliwowy doprowadzający ropę do świecy jest drożny i czy działa elektrozawór.
Najczęściej Zadawane Pytania (FAQ)
Ile kosztuje nowa świeca płomieniowa?
Ceny są bardzo zróżnicowane. Do popularnych ciągników rolniczych (np. Ursus, Zetor) nowa świeca kosztuje od 30 do 80 zł. W przypadku nowoczesnych samochodów ciężarowych koszty mogą być znacznie wyższe, sięgając kilkuset złotych.
Czy mogę zastąpić świecę płomieniową świecami żarowymi?
Nie. Są to dwa zupełnie różne systemy, wymagające innej instalacji elektrycznej, innego sterowania i innej konstrukcji głowicy oraz kolektora. Taka modyfikacja jest nieopłacalna i technicznie bardzo skomplikowana.
Jak długo należy grzać świecę płomieniową?
Należy grzać tak długo, aż zgaśnie kontrolka na desce rozdzielczej. System sam dobiera odpowiedni czas grzania w zależności od temperatury. Zbyt krótkie grzanie będzie nieskuteczne, a zbyt długie (w przypadku awarii sterownika) może doprowadzić do rozładowania akumulatora lub uszkodzenia świecy.
Podsumowanie
Świeca płomieniowa to niezwykle skuteczny i wydajny system ułatwiający rozruch silników Diesla, zwłaszcza tych o dużej pojemności. Działając jak miniaturowy palnik, intensywnie podgrzewa powietrze w kolektorze dolotowym, zapewniając łatwy i płynny start nawet w siarczysty mróz. Zrozumienie jej zasady działania, rozpoznawanie objawów awarii i regularna kontrola to klucz do bezproblemowej eksploatacji pojazdu w warunkach zimowych
