Aktualizowane: 17 czerwca, 2025 Aktualizował Redakcja ZycieBezOgraniczen
Mount Everest (8848,86 m n.p.m.), najwyższy szczyt Ziemi, od dekad rozpala wyobraźnię śmiałków na całym świecie. Jego zdobycie jest ukoronowaniem marzeń każdego alpinisty i symbolem pokonania ludzkich ograniczeń. Ale ile osób weszło na Mount Everest od czasu pierwszego historycznego wejścia? Ta liczba rośnie w zastraszającym tempie, a za każdą cyfrą kryje się historia determinacji, ogromnego wysiłku, a często i tragedii. Ten artykuł to kompleksowe spojrzenie na aktualne statystyki, historię podboju Dachu Świata oraz mroczne strony jego rosnącej popularności.
Artykuł w pigułce:
- Liczba wejść: Do końca 2023 roku odnotowano ponad 11 996 udanych wejść na szczyt.
- Liczba zdobywców: Szczyt zdobyło około 6 664 różnych osób (wielu wspinaczy wchodziło wielokrotnie).
- Pierwsze wejście: Edmund Hillary (Nowa Zelandia) i Tenzing Norgay (Nepal) – 29 maja 1953 roku.
- Liczba ofiar: Na stokach Everestu życie straciło ponad 330 osób.
Jakie są najnowsze statystyki zdobywców Mount Everest?
Prowadzeniem oficjalnych statystyk wejść na ośmiotysięczniki, w tym Mount Everest, zajmuje się baza danych The Himalayan Database. Jest to najbardziej wiarygodne źródło informacji, zbierające dane od 1905 roku.
Według najnowszych podsumowań, obejmujących dane do końca sezonu wspinaczkowego w 2023 roku:
- Łączna liczba udanych wejść na szczyt (wejścia, a nie osoby) wynosi 11 996.
- Wejść od strony nepalskiej (południowej) było 7 994.
- Wejść od strony tybetańskiej (północnej) było 4 002.
- Szczyt zdobyło łącznie około 6 664 różnych osób. Różnica między liczbą wejść a liczbą osób wynika z faktu, że wielu wspinaczy, głównie Szerpów, zdobywało szczyt wielokrotnie.
- Niestety, na stokach góry zginęło ponad 330 wspinaczy, co daje śmiertelność na poziomie około 1,2% w stosunku do liczby osób, które dotarły na szczyt.
Ekspert Radzi:Należy pamiętać, że statystyki te są dynamiczne. Każdego roku, w krótkim oknie pogodowym w maju, na szczyt próbuje wejść kilkaset kolejnych osób. Oznacza to, że z każdym kolejnym sezonem liczby te rosną. Sezon w 2023 roku był rekordowy pod względem wydanych pozwoleń (permitów) przez rząd Nepalu – wydano ich aż 478.
Historia podboju Everestu w liczbach – jak rosła popularność góry?
Droga do zdobycia Everestu była długa i pełna porażek. Przez dekady szczyt opierał się ludzkim próbom, pochłaniając kolejne ofiary.
- 1924: Brytyjczycy George Mallory i Andrew Irvine giną podczas próby ataku szczytowego. Do dziś trwa debata, czy udało im się wejść na szczyt przed śmiercią.
- 1953: Historyczne pierwsze wejście. Nowozelandczyk Sir Edmund Hillary i nepalski Szerpa Tenzing Norgay stają na szczycie 29 maja. To wydarzenie na zawsze zmienia historię alpinizmu.
- 1975: Junko Tabei z Japonii jako pierwsza kobieta zdobywa Mount Everest.
- 1978: Reinhold Messner (Włochy) i Peter Habeler (Austria) dokonują pierwszego wejścia na szczyt bez użycia dodatkowego tlenu z butli, co wcześniej uważano za fizjologicznie niemożliwe.
- 1980: Polak Krzysztof Wielicki wraz z Leszkiem Cichym dokonują pierwszego w historii zimowego wejścia na ośmiotysięcznik.
Od lat 90. XX wieku obserwujemy zjawisko komercjalizacji wypraw na Mount Everest. Powstały agencje, które za opłatą organizują całą wyprawę dla klientów, zapewniając wsparcie Szerpów, liny poręczowe i tlen. To z jednej strony uczyniło górę bardziej dostępną, ale z drugiej doprowadziło do ogromnego wzrostu liczby wspinaczy i problemów z tym związanych.
Rekordy na Mount Everest – kto jest królem „Dachu Świata”?
Rywalizacja na najwyższej górze świata przyniosła wiele niezwykłych rekordów. Oto kilka z nich (dane aktualne na początek 2024 roku):
| Rekord | Rekordzista/ka | Osiągnięcie |
| Najwięcej wejść na szczyt | Kami Rita Sherpa (Nepal) | 29 razy (stan na maj 2024). Niezwykły wyczyn przewodnika górskiego. |
| Najwięcej wejść przez kobietę | Lhakpa Sherpa (Nepal) | 10 razy. |
| Pierwsze wejście bez tlenu | Reinhold Messner i Peter Habeler | W 1978 roku udowodnili, że jest to możliwe, zmieniając oblicze himalaizmu. |
| Najszybsze wejście | Lhakpa Gelu Sherpa (Nepal) | 10 godzin i 56 minut (od Base Campu na szczyt). |
| Najstarszy zdobywca | Yuichiro Miura (Japonia) | Zdobył szczyt w wieku 80 lat. |
| Najmłodszy zdobywca | Jordan Romero (USA) | Wszedł na szczyt w wieku 13 lat. |
Mroczna strona popularności – tłok, śmieci i zagrożenia
Ogromna liczba wspinaczy każdego roku prowadzi do poważnych problemów, które zagrażają zarówno bezpieczeństwu ludzi, jak i środowisku naturalnemu góry.
- „Korki” na Evereście: W kluczowych, wąskich fragmentach trasy, takich jak Uskok Hillary’ego, w szczycie sezonu tworzą się kolejki. Wspinacze muszą czekać na swoją kolej w „strefie śmierci” (powyżej 8000 m), zużywając cenny tlen i wychładzając organizm, co drastycznie zwiększa ryzyko wypadku.
- Problem śmieci: Everest bywa nazywany „najwyższym wysypiskiem śmieci na świecie”. Każda wyprawa pozostawia po sobie tony odpadów – puste butle po tlenie, namioty, liny, opakowania po żywności. Choć organizowane są akcje sprzątające, problem wciąż jest ogromny.
- Wzrost liczby wypadków: Większa dostępność góry przyciąga osoby z mniejszym doświadczeniem, które polegają głównie na wsparciu przewodników. W sytuacjach kryzysowych brak doświadczenia może prowadzić do tragedii.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
- Ile trwa wyprawa na Mount Everest?
Cała wyprawa, od przybycia do Nepalu do powrotu, trwa zazwyczaj około 2 miesięcy. Większość tego czasu poświęcona jest na stopniową aklimatyzację, czyli przyzwyczajanie organizmu do coraz niższej zawartości tlenu w powietrzu. Sam atak szczytowy z ostatniego obozu trwa kilkanaście godzin. - Ile kosztuje wejście na Mount Everest?
Koszt jest bardzo wysoki. W przypadku wyprawy komercyjnej z renomowaną agencją, całkowity koszt wynosi od 40 000 do ponad 100 000 dolarów amerykańskich na osobę. Cena obejmuje pozwolenie (permit), sprzęt, tlen, wsparcie Szerpów i całą logistykę. - Ilu Polaków weszło na Mount Everest?
Do tej pory na szczycie stanęło ponad 50 Polaków, a wielu z nich zapisało się złotymi zgłoskami w historii himalaizmu, dokonując pierwszych zimowych wejść czy wytyczając nowe drogi.
Podsumowanie
Liczba zdobywców Mount Everest zbliża się do 12 tysięcy wejść, a z każdym rokiem rośnie o kilkaset kolejnych. Te liczby pokazują, jak bardzo zmienił się świat himalaizmu od czasów pierwszych pionierów. Dziś wejście na Dach Świata to nie tylko wyzwanie sportowe, ale także ogromne przedsięwzięcie logistyczne i biznesowe, które niesie za sobą zarówno chwałę, jak i poważne zagrożenia. Historia podboju Everestu wciąż pisze nowe, fascynujące rozdziały, ale coraz częściej pojawia się w nich pytanie o granice ludzkiej ekspansji i odpowiedzialność za najwyższe góry świata.
